Bunion (hallux valgus)

Wat is een Bunion (Hallux Valgus)?

Een bunion is een knobbel aan de zijkant van de voet, die zich bij de aanzet van de grote teen ontwikkelt en naar binnen afwijkt. Een bunion wordt als licht, gemiddeld, groot of ernstig geclassificeerd, afhankelijk van de omvang van de gemeten hoek bij de teen. Een hoek van 20° of meer wordt als afwijkend beschouwd.

Verschillende factoren dragen bij aan het ontstaan van bunions, waaronder:

• Erfelijkheid
• Hoe de voet gevormd is
• Platvoeten
• Losheid in gewrichten (teveel flexibiliteit in het gewricht bij de aanzet van de grote teen)
• Artrose

Vaak worden te nauwe schoenen als oorzaak van bunions aangewezen, maar recent onderzoek veronderstelt dat schoeisel toch geen factor is bij de ontwikkeling. Nauwe schoenen kunnen echter een bunion irriteren door wrijving aan het weefsel bij het gewricht, waardoor meer zwelling en pijn ontstaat.

Hoe voelt een Bunion?

Hoe een bunion voelt verschilt van persoon tot persoon. Er is geen relatie tussen de ernst van een bunion en de ervaren symptomen. Niet alle bunions leveren symptomen op; mensen  met bunions geven lichte tot ernstige symptomen, waaronder:

• Pijn en zwelling in het gewricht van de grote teen, die verergert bij staan en lopen.
• Graduele vergroting van de knobbel aan de zijkant van de voet, die ontstoken en gezwollen kan raken waardoor pijn ontstaat.
• Pijn bij het dragen van schoenen, waardoor het moeilijk wordt om comfortabele of modieuze schoenen te vinden.
• Veranderingen in de manier van lopen
• Toenemende moeite met lopen
• Veranderingen in het evenwicht, waardoor vooral bij ouderen het risico op vallen toeneemt.
• Kruisen van de grote teen met de kleinere tenen, waardoor de tenen elkaar in de weg zitten en mogelijk tot meer vervormingen en pijn leiden.
• Verminderde kwaliteit van leven door de pijn in de voet.

Signalen en symptomen van een Bunion

Als u eerst naar uw fysiotherapeut gaat zal de fysiotherapeut u vragen naar uw medische voorgeschiedenis, hoe de symptomen zich ontwikkelden en hoe u er nu last van heeft. Uw fysiotherapeut zal uw looppatroon bekijken, met name hoe u gewicht zet op de aangedane voet, en de voet en grote teen ook onderzoeken op zwelling, vervorming of gevoeligheid.

Uw fysiotherapeut zal de kracht van uw voet en grote teen onderzoeken en de flexibiliteit en het bewegingsbereik van uw voet meten, en zal uw schoenen controleren op de juiste pasvorm en slijtagepatronen. Als uw bunions als ernstig zijn aangemerkt zal uw fysiotherapeut een bezoek aan een orthopedisch chirurg aanbevelen.

Hoe kan een fysiotherapeut helpen bij een Bunion?

Uw fysiotherapeut zal uw bunion behandelen met pijnbestrijding, oefeningen, tredoefeningen en educatie met betrekking tot goed schoeisel en zelfhulp bij het omgaan met symptomen. Het doel van de fysiotherapiebehandeling is om de hoek van de grote teen te verbeteren, spierkracht te verbeteren en de pijn te verminderen.

Uw fysiotherapiebehandelingen kunnen het volgende omvatten:

• Manuele therapie: Uw fysiotherapeut kan manuele therapie gebruiken om de positie van de grote teen te verbeteren. Uw fysiotherapeut zal uw grote teen en enkel zachtjes bewegen om de stijfheid in het gewricht en in het omliggende weefsel te verminderen en om het buigbereik van uw grote teen te vergroten.

• **Oefening: **U zult oefeningen voor bewegingsbereik, strekken en kracht aanleren om de uitlijning van de grote teen in stand te verbeteren en uw looppatroon te verbeteren uw fysiotherapeut zal een persoonlijk oefenprogramma opstellen dat gebaseerd is op uw specifieke behoefte.

• **Evenwichtstraining: **Om het valrisico te verminderen zal uw fysiotherapeut u oefeningen om te staan en te lopen aanleren om uw evenwicht bij beweging te verbeteren.

• **Symptoombestrijding: **U leert hoe “onderbroken hoog leggen”, zelfmassage en ijs- of warmtepacks om ontsteking/zwelling en pijn te bestrijden. Uw fysiotherapeut kan ook speciaal tape gebruiken voor de grote teen om de uitlijning te verbeteren en pijn te verminderen. Uw fysiotherapeut zal u het beste schoeisel voor uw aandoening aanbevelen.

• **Ortheses en apparaten: **Uw fysiotherapeut kan, afhankelijk van uw aandoening, het gebruik van spalken, voet-ortheses of hulpmiddelen aanbevelen en zal u trainen in het gebruik. Deze kunnen het volgende omvatten:

  • Spalken en teenspreiders om de pijn en de druk op de grote teen te verminderen.
  • Steunzolen (ortheses) om te helpen om de voet en enkel op de middellijn te houden wanneer u loopt.
  • Een wandelstok, rollator of krukken (hulpmiddelen) om de pijn te verminderen en het loopvermogen te vergroten.
  • Activiteitentraining. Terwijl u sterker en flexibeler wordt, zal uw fysiotherapeut activiteitentraining aanbieden die op uw werk, ontspanning en sport is gericht.

Na de operatie van een Bunion

Als de ontwikkeling van uw bunion op een punt komt waarbij u geen goed schoeisel meer kunt vinden of als lopen moeilijk wordt, kunt u voor een operatie kiezen om de positie van de grote teen te corrigeren. Een fysiotherapeut kan u na de operatie helpen om de kracht en flexibiliteit van de grote teen te herstellen, pijn te verminderen en uw loopvermogen te verbeteren.

Revalidatie verschilt per persoon, op basis van uw aandoening en het soort uitgevoerde operatie.

Meestal zult u na de operatie een speciale postoperatieve schoen dragen om uw voet te beschermen en om vier weken lang te voorkomen dat er druk komt op het operatiegebied.

Een fysiotherapeut in het ziekenhuis zal u leren hoe u met een wandelstok, rollator of krukken moet loipen om te voorkomen dat u gewicht zet op het geopereerde gebied en om te helpen zeker te zijn dat de botten goed genezen. U krijgt ook uitleg over het gebruik van ijspacks en hoog leggen van de benen om de pijn en zwelling te beheersen.

Revalidatie met een fysiotherapeut moet ongeveer 3 tot 4 weken na de operatie beginnen en 4 tot 6 weken doorgaan. Behandelingen omvatten de elementen die hierboven zijn genoemd. De eerste sessie zal focussen op vermindering van pijn en zwelling en het gebruik van voorzichtig oefeningen voor het bewegingsbereik van de enkel, op ijspacks en zachte massage. U begint met tredtraining met specifieke instructies van uw fysiotherapeut en zowel oefeningen doen in de kliniek als thuis.

Postoperatieve fysiotherapie legt de nadruk op lopen en het afzetten met uw grote teen om het normale loopvermogen terug te krijgen. Het omvat ook oefeningen om de grote teen en enkel krachtiger te maken en bewegingen om het beter buigen van de grote teen te herstellen. Het is belangrijk om kracht en buiging in de grote teen terug te krijgen om het volledige loopvermogen terug te krijgen. U wordt aangemoedigd om tussen de bezoeken aan de fysiotherapeut thuis te oefenen maar ook na afloop van de bezoeken om u te helpen om terug te keren tot de activiteiten op uw werk, ontspanning of sport.

Kan een Bunion worden voorkomen?

Er is geen bewijs dat bunions kunnen worden voorkomen, maar u kunt voorkomen dat het probleem verergert en mogelijk een operatie voorkomen door:

• De juiste schoenen te dragen: Het is, bijvoorbeeld, belangrijk om schoenen te vermijden die de tenen bij elkaar knijpen. Het dragen van schoenen met een brede voorvoet beperkt de inwaartse druk op de grote teen en helpt te voorkomen dat de buitenkant van de voet tegen de schoen schuurt.
• Gebruik spalken/orthesen: Er zijn veel verschillende spalken, opvullingen en ondersteuning van de grote teen voorhanden die zijn ontwikkeld om hun teen op de juiste manier uitgelijnd te houden en de druk op de grote teen te verminderen. Onderzoek veronderstelt dat het gebruik van inlegzolen of steunzolen (voet ortheses) helpt om te voorkomen dat de voetboog vlak wordt bij het lopen en druk op de grote teen vermindert.

Uw fysiotherapeut kan uw mogelijkheden met u bespreken en de juiste oplossing voor uw behoefte aanbevelen.