Torticollis

Torticollis is een aandoening die zich voordoet wanneer de spier, die naar en langs de achterkant van de nek loopt, verzwakt of verdikt, en er voor zorgt dat het hoofd kantelt; de kin wijst naar één schouder, terwijl het hoofd naar de andere schouder kantelt. De meest voorkomende vorm van deze aandoening is congenitale musculaire torticollis (CMT), waardoor zuigelingen worden getroffen en die vooral in de eerste twee maanden van het leven wordt gediagnosticeerd; torticollis kan zich echter ook bij volwassenen voordoen.

In 1992 begon de American Academy of Pediatrics met de “Back to Sleep” campagne om het Sudden Infant Death Syndrome (wiegendood) terug te dringen. Door de campagne verminderde het aantal gevallen van wiegendood in de Verenigde Staten met 40%, maar onbedoeld werd bijgedragen aan de ontwikkeling van CMT bij ongeveer 1 op elke 250 zuigelingen.

Als symptomen zoals moeite met ademhalen of slikken, zwakte in armen of benen, moeilijk praten, moeite met lopen, tintelingen of gevoelloosheid in de armen of benen, of urine of ontlasting incontinentie samengaan met de kanteling van het hoofd – ga dan direct naar een arts.

Wat is torticollis?

Torticollis is de kanteling en/of verdraaiing van het hoofd ten gevolge van stijve en zwakke nekspieren. Het komt voor als de spier die naar en langs de achterkant van de nek loopt (musculus sternocleidomastoideus) stijf, verzwakt of verdikt wordt. Er zijn 5 vormen van de aandoening:

  • Congenitale musculaire torticollis (CMT) - is de meest voorkomende vorm van de aandoening. Het treft zuigelingen en wordt over het algemeen in de eerste twee maanden van het leven vastgesteld. CMT wordt vaak door geboortetrauma veroorzaakt of door een lange periode in 1 houding te liggen of te slapen.
  • Posturale torticollis – wordt vastgesteld als de kanteling van het hoofd van de zuigeling af ten toe aanwezig is. Het wordt in de eerste 5 maanden van het leven vastgesteld en is vaak het gevolg van een gebrek aan verschillende houdingen.
  • Oculaire torticollis – wordt veroorzaakt door een zichtprobleem in 1 oog, waardoor iemand zijn of haar hoofd schuin houdt om beter te kunnen zien.
  • Spasmodische torticollis – komt voor bij oudere kinderen en volwassenen. Het kan worden veroorzaakt door infectie, trauma of de bijwerkingen van bepaalde medicijnen en/of drugs zoals ketamine, cocaïne, prochlorperazine, haloperidol, chlorpromazine en amfetamines.
  • Acute torticollis – komt voor wanneer een kind of volwassenen de nek te ver buigt of verdraait, of een vorm van trauma doormaakt. Het kan pijn doen wanneer het hoofd van de ene naar de andere kant en op en neer wordt bewogen; de nekspier kan gevoelig zijn voor aanraking.
  • Botafwijkingen worden veroorzaakt door verkeerde uitlijning van de cervicale wervelkolom (op de plaatsen C1-C2) als ten gevolge van een infectie de gewrichtsbanden zijn beschadigd. De types infectie die deze aandoening kunnen veroorzaken zijn onder andere: ernstige ontsteking van de bovenste luchtwegen, oor- of sinusinfecties, of cervicale adenitis en cervicale abcessen. Een ontstekingsproces waardoor spieren, zenuwen of wervels geïrriteerd raken – waaronder ook een operatie of trauma – kan een spastische reflex oproepen die leidt tot deze vorm van torticollis.
  • Neurogene afwijkingen veroorzaken een acute episode van een aandoening die zich meestal bij oudere kinderen voordoet, zoals een ruggenmergtumor of progressieve ruggenmergziektes. Kinderen hebben last van hoofdpijn, overgeven en positieve neurologische signalen. Ga direct naar een arts als zich enige van deze symptomen voordoen.

Torticollis kan tot andere problemen leiden, zoals:

  • Afvlakking van de schedel bij zuigelingen (plagiocefalie)
  • Beweging met een voorkeur voor 1 kant van het lichaam, waardoor armen, romp en heupen worden aangedaan. Dit kan leiden tot onevenwichtigheden in kracht, zoals een opgetrokken schouder en het opzij buigen van de romp.
  • Heupdysplasie tijdens de ontwikkeling
  • Scoliose
  • Beperkt vermogen om het hoofd te draaien om te kijken, luisteren en met de omgeving om te gaan, wat tot vertraagde cognitieve ontwikkeling kan leiden
  • Vertraagd lichaamsbewustzijn of gebrek aan zelfbewustzijn en interactie
  • Moeite met evenwicht

Signalen en symptomen van torticollis

Een volwassene, kind of zuigeling kan het hoofd naar 1 kant van het lichaam gekanteld of gedraaid houden, omdat het moeilijk of pijnlijk is om te proberen om de nek recht te zetten. Als bijvoorbeeld de spier aan de linkerkant van nek te kort, zwak of spastisch is, kan het hoofd naar de linkerschouder kantelen en naar rechts draaien.

Er kan sprake zijn van stijfheid in de nek of van een zichtbare bobbel op de nekspier. Pijn kan, afhankelijk van het soort torticollis, al dan niet aanwezig zijn.

Hoe wordt torticollis vastgesteld?

Torticollis bij volwassenen wordt meestal door artsen vastgesteld. Ervaren kinderfysiotherapeuten kunnen de behoefte aan behandeling van congenitale musculaire torticollis en posturale torticollis vaststellen. Zodra het soort torticollis is bepaald, kan uw fysiotherapeut behandeling aanbieden. In de meeste gevallen is torticollis een spierprobleem, en fysiotherapeuten zijn musculoskeletale experts.

Hoe kan een fysiotherapeut helpen bij torticollis?

Ongeacht de leeftijd van de patiënt is fysiotherapie de primaire behandeling voor alle vormen van torticollis. Fysiotherapeuten bieden behandeling aan om de beperkingen aan te pakken die door torticollis zijn veroorzaakt. Vroege behandeling leidt tot de beste resultaten.

De fysiotherapeut zal samen met de verzorger van een kind of met een volwassen patiënt wederzijdse doelen opstellen en behalen. Dit kan een persoonlijk behandelprogramma omvatten om:

  • De nekspieren sterk te maken
  • Spieronevenwichtigheden te corrigeren
  • Zonder pijn te kunnen bewegen (bewegingsbereik)
  • Controle over de houding en symmetrie te verbeteren
  • De uitlijning van het lichaam te verbeteren door het verlichten van spierspanning

Deze doelen kunnen worden bereikt door stretchen, sterker maken, massage, positioneren, tapen en een oefenprogramma voor thuis. Onbehandeld kan torticollis een permanente aandoening worden.

Oefeningen: Torticollis

Hieronder vindt u video’s van oefeningen die u kunt doen als u lijdt aan torticollis:

Disclaimer

Onze YouTube-oefeningen en kennisbank zijn met de grootst mogelijke zorgvuldigheid samengesteld. Het gebruik van de informatie en oefeningen op www.fysiodouma.nl en ons YouTube kanaal is echter volledig op eigen risico. Wij raden u aan om uw fysiotherapeut te raadplegen.