Gescheurde voorste kruisband

Een gescheurde voorste kruisband is een blessure van de knie die meestal voetballers, basketballers, skiërs, gymnasten en andere atleten treft. Ongeveer 70% van de gescheurde voorste kruisbanden zijn het resultaat van letsel zonder contact; 30% zijn het gevolg van direct contact (speler-speler, speler-voorwerp). Vrouwen hebben 4-6 keer meer kans op een gescheurde voorste kruisband.

Normalerwijs wordt u direct na het letsel onderzocht door een fysiotherapeut of een orthopedisch chirurg. De meeste mensen die een gescheurde voorste kruisband krijgen zullen geopereerd worden om de scheur te repareren; sommige mensen vermijden een operatie echter door hun fysieke activiteit aan te passen, zodat ze weinig druk op de knie zetten. Een kleine groep lukt het om zonder een operatie na revalidatie terug te keren naar zware lichamelijke activiteit.

Uw fysiotherapeut kan u samen met de chirurg helpen om vast te stellen of behandeling zonder operatie (revalidatie zonder chirurgie) voor u een optie is. Als u voor een operatie heeft gekozen, zal uw fysiotherapeut u zowel helpen bij de voorbereiding op de operatie als het herstellen van uw kracht en beweging na de operatie.

Normalerwijs wordt u direct na het letsel onderzocht door een fysiotherapeut of een orthopedisch chirurg. De meeste mensen die een gescheurde voorste kruisband krijgen zullen geopereerd worden om de scheur te repareren; sommige mensen vermijden een operatie echter door hun fysieke activiteit aan te passen, zodat ze weinig druk op de knie zetten. Een kleine groep lukt het om zonder een operatie na revalidatie terug te keren naar zware lichamelijke activiteit.

Uw fysiotherapeut kan u samen met de chirurg helpen om vast te stellen of behandeling zonder operatie (revalidatie zonder chirurgie) voor u een optie is. Als u voor een operatie heeft gekozen, zal uw fysiotherapeut u zowel helpen bij de voorbereiding op de operatie als het herstellen van uw kracht en beweging na de operatie.

Wat is een gescheurde voorste kruisband?

De voorste kruisband is een van de grote gewrichtsbanden (weefselbanden) die het dijbeen met het scheenbeen verbindt. Het kan scheuren als u:

  • Uw knie verdraait terwijl uw voet op de grond blijft staan
  • Plotseling stopt terwijl u rent
  • Uw gewicht plotseling van het ene been op het andere brengt
  • Springt en op een gestrekt been landt
  • De knie verder strekt dan u zou moeten doen
  • Een directe klap op uw knie krijgt

Hoe voelt een gescheurde voorste kruisband?

Als u uw voorste kruisband scheurt, kunt een scherpe, intense pijn voelen of een luide “plop” of  “knak” horen. U bent misschien niet in staat om op het geblesseerde been te staan, omdat u uw gewicht niet kunt dragen op uw kniegewricht.

Meestal zwelt de knie direct op (binnen een paar minuten tot een paar uur)  en u kunt voelen dat uw knie “doorzakt” als u loopt of er gewicht op zet.

Hoe wordt een gescheurde voorste kruisband vastgesteld?

Als u eerst uw fysiotherapeut bezoekt, zal uw therapeut een grondig onderzoek doen waarin uw gezondheidsgeschiedenis wordt bekeken. Uw therapeut zal u vragen of u:

  • Pijn voelde of een plop hoorde toen u sprong, ineens stopte toen u rende, draaide met uw voet op de grond of uw knie verder dan normaal strekte
  • Een directe klap op uw knie kreeg met uw voet plat op de grond
  • Sterke zwelling rond de knie zag in de eerste paar uur na het letsel
  • Uw knie voelde knikken of doorzakken terwijl u uit een stoel overeind probeerde te komen, trapliep of draaide terwijl u liep
  • Uw fysiotherapeut zal ook speciale onderzoeken doen om de waarschijnlijkheid van een gescheurde voorste kruisband vast te stellen. De therapeut kan, bijvoorbeeld, uw knie buigen en voorzichtig aan het onderbeen trekken (de zogenaamde “voorste schuiflade” test of “Lachman” test).

De therapeut kan ook de “pivot shift” test doen, waarbij uw knie voorzichtig tegelijk wordt gebogen en gedraaid. (U kunt tijdens deze onderzoeken een onprettig gevoel of instabiliteit ervaren. Dat is normaal). Uw therapeut kan nog meer onderzoeken doen om mogelijke schade aan andere delen van uw knie te beoordelen.

De orthopedisch chirurg kan verdere onderzoeken doen, waaronder een MRI om de diagnose te bevestigen en ook om andere mogelijke schade aan de knie uit te sluiten.

Hoe kan een fysiotherapeut helpen bij een gescheurde voorste kruisband?

Zodra een gescheurde voorste kruisband is vastgesteld, gaat u met uw chirurg en fysiotherapeut beslissen of u geopereerd zult worden of dat u kunt proberen om te herstellen zonder een operatie. Als u niet geopereerd wordt zal uw therapeut met u werken aan het herstel van spierkracht, uithoudingsvermogen en coördinatie, zodat u verder kunt met uw normale activiteiten. Soms kan de therapeut u helpen om te leren uw lichamelijke activiteit aan te passen zodat u minder druk op uw knie zet. Als u tot een operatie besluit, kan uw therapeut u zowel voor als na de procedure helpen.

Behandeling zonder operatie

Recent onderzoek toont aan dat een specifieke groep patiënten (zogenaamde “copers”) succesvol kunnen zijn zonder een operatie. Deze patiënten hebben alleen letsel aan de voorste kruisband en geen momenten van “doorzakken” na het begin van het letsel. Er zijn specifieke functionele onderzoeken – zoals de Knee Outcomes Survey, de Global Rating of Knee Function en de timed hop test – die de fysiotherapeut kunnen helpen om deze groep patiënten te identificeren. Als u in deze categorie valt zal uw fysiotherapeut een specifiek fysiotherapeutisch programma voor u ontwikkelen met waarschijnlijk elektrische stimulatie van de quadriceps spier, cardiovasculaire versterking, traditionele spierversterking en evenwichtstraining.

Behandeling vóór de operatie

Sommige orthopedische chirurgen verwijzen hun patiënten naar een fysiotherapeut voor een korte revalidatieperiode voor de operatie. Uw therapeut zal u helpen om de zwelling te verminderen, het bewegingsbereik van uw knie te vergroten en uw dijspieren (quadriceps) te versterken.

U kunt misschien een zogenaamde “quadriceps lag” hebben. Dit is wanneer u uw been recht in de lucht probeert te tillen, maar uw knie niet onder controle kunt houden en uw been een beetje buigt. Onderzoek toont aan dat verbetering hiervan voor de operatie tot betere resultaten na de operatie leidt. Uw therapeut kan elektrische stimulatie gebruiken om u te helpen uw been te strekken.

Behandeling na de operatie

Uw orthopedisch chirurg zal u instructies voor na de operatie geven. Fysiotherapeuten hebben richtlijnen voor kniestabiliteit en bewegingsproblemen ontwikkeld en gepubliceerd, die de volgende acties aanbevelen:

  • Gewicht dragen – U zult direct na de operatie krukken gebruiken om te lopen. De hoeveelheid gewicht die u op uw been mag zetten en hoe lang u de krukken moet gebruiken hangt af van het type hersteloperatie dat u heeft gehad. Uw fysiotherapeut zal u door dit deel van de revalidatie heen helpen.
  • IJs en druk – Direct na de operatie zal uw fysiotherapeut de zwelling onder controle houden met kou, zoals een ijsmanchet dat om uw knie past en ook druk geeft.
  • Steun – Bijna alle chirurgen geven u een brace om de beweging van de knie (bewegingsbereik) direct na de operatie te beperken. Sommigen zullen u een brace geven voor tijdens het sporten tijdens uw herstel. Uw fysiotherapeut zal de brace aanpassen en u leren om die veilig te gebruiken.
  • Oefeningen om uw vermogen om te bewegen te vergroten – U zult direct na de operatie beginnen met een aantal oefeningen. In de eerste week zal uw fysiotherapeut u helpen met uw bewegingsbereik en u voorzichtige oefeningen leren, die u thuis kunt doen. De nadruk zal  liggen op het herstel van volledige beweging van de knie. Als u bent zoals de meeste mensen, zal dit enige tijd duren. U gaat oefeningen doen zonder druk op de knie (onbelaste oefeningen genaamd) en oefeningen waarbij u gewicht op uw been zet (belaste oefeningen). Deze oefeningen kunnen zich richten op specifieke bewegingsonderdelen om uw net herstellende voorste kruisbanden te beschermen. Uw therapeut kan elektrische stimulatie gebruiken om te helpen met het herstel van de kracht in de quadriceps (dijspier) en met het laatste stukje strekking van de knie.
  • Oefeningen om uw kracht te vergroten – In de eerste vier weken na de operatie zal uw fysiotherapeut helpen om het vermogen om gewicht op uw knie te zetten te vergroten door een combinatie van belaste en onbelaste oefeningen. De oefeningen richten zich op uw quadriceps en hamstrings (dijspieren) en kunnen zich beperken tot specifieke bewegingen om de nieuwe voorste kruisbanden te beschermen. Uw therapeut kan elektrische stimulatie gebruiken om te helpen de kracht in de quadriceps te herstellen. In week 5 tot 12 kunt u weer beginnen te lopen zonder krukken en een normaal looppatroon terugkrijgen. Uw therapeut zal de intensiteit van uw oefeningen opvoeren en evenwichtsoefeningen aan uw programma toevoegen. Na 3 tot 4 maanden zouden uw dijspieren ongeveer 75% van de kracht van de spieren aan de niet-geblesseerde kant moeten hebben. In de periode zult u met uw fysiotherapeut terugkeer naar een hoger niveau van activiteit voorbereiden.
  • Terug naar sport en fysieke activiteit – U kunt beginnen met evenwichtsoefeningen, hardlopen, springen, huppelen en met ander op uw sport gerichte oefeningen. Deze fase varieert sterk van persoon tot persoon.

Een studie toonde aan dat terugkeer naar middelmatige tot veeleisende sportbeoefening varieerde van 6 tot 12 maanden na de operatie. U bent klaar om weer te gaan sporten als:

  • U geen pijn of zwelling meer ervaart
  • U geen gevoel van instabiliteit meer heeft tijdens sportactiviteiten, zoals wegdraaien, springen en neerkomen.
  • De kracht van uw quadriceps 90% is van uw gezonde kant
  • De uitkomst van de hop test op 1 been 90% is van uw gezonde kant

Kan een gescheurde voorste kruisband voorkomen worden?

Huidig onderzoek toont aan dat het percentage gescheurde voorste kruisbanden in sommige delen van de bevolking is afgenomen. Het meeste onderzoek naar gescheurde voorste kruisbanden is uitgevoerd onder vrouwelijke atleten, omdat vrouwen 4 tot 6 keer meer kans op dit letsel hebben.

Preventieve fysiotherapieprogramma’s hebben aangetoond dat het aantal gescheurde voorste kruisbanden bij vrouwelijke voetballers met 41% afneemt. Onderzoekers hebben de volgende aanbevelingen gedaan:

  • Het programma moet ontwikkeld zijn om evenwicht, kracht en sportprestatie te verbeteren. Het versterken van uw kern- (buik)spieren is samen met het sterker maken van uw dij- en beenspieren cruciaal voor het voorkomen van letsel.
  • Oefeningen moeten 2 of 3 keer per week worden gedaan en specifiek gericht zijn op sport
  • Het programma moet tenminste 6 weken duren.

Hoewel de meeste oefenstudies met vrouwelijke sporters zijn gedaan, zullen mannelijke sporters er ook baat bij hebben.

Oefeningen: Gescheurde voorste kruisband

Hieronder vindt u video’s van oefeningen die u kunt doen als u lijdt aan gescheurde voorste kruisband:

Disclaimer

Onze YouTube-oefeningen en kennisbank zijn met de grootst mogelijke zorgvuldigheid samengesteld. Het gebruik van de informatie en oefeningen op www.fysiodouma.nl en ons YouTube kanaal is echter volledig op eigen risico. Wij raden u aan om uw fysiotherapeut te raadplegen.
Dit artikel is aanbevolen door: Olivier Blaauw
Meest recente aanpassing: 05-04-2024 om 08:59 uur